Sosyal Medya Grupları için 33 Kural

Kullanıcısının kendi ürettiği içeriği yayınladığı ve paylaştığı online ağa, sosyal medya denilmektedir.

Kişiye özel sayfa imkanı veren Facebook, Instagram, Twitter gibi sosyal medya platformları olduğu gibi; kişisel veya toplu mesajlaşmaların yapılabildiği veya grup kurma imkanı veren Whatsapp, Telegram, BİP gibi ikinci tür sosyal medya platformları da bulunmaktadır.

Kişinin kendi sayfasında yaptığı paylaşımlarda da bir adap ve usul olması gerekmektir. Bununla birlikte bu yazımızda ikinci tür platformlardaki uyulması gereken usul ve esaslar hakkında bilgi vermeye çalışacağım.

Gruplar:

İş grubu, sınıf grubu, mezunlar grubu, aile grubu, akrabalar grubu, apartman grubu, sosyal etkinlikler grubu, arkadaşlar grubu, kedi severler grubu, börek açanlar grubu derken kimisine gönüllü kimisine gönülsüz olarak dahil edildiğimiz onlarca sosyal medya grubunda bulunuyoruz.

Bıkma Süreci:

Bu grupların hayatı kolaylaştıran bazı artıları olsa da hele ki belli bir kuralı olmayan ve çok fazla lüzumsuz paylaşımlar yapılan gruplar bir süre sonra çok fazla zaman alıcı, yorucu, yıpratıcı ve bıktırıcı olmaktadır.

Tartışma Süreci:

Ayrıca dahil olduğumuz bazı gruplarda farklı partilerden, farklı mezheplerden, farklı fraksiyonlardan, farklı düşüncelerden ve birçok meslek ve unvanda, genç ve yaşlı, kadın veya erkek çok farklı kişiler bulunabilmektedir.

Böyle karma bir grup olmayıp aynı düşüncede olan insanların olduğu bir gruptaki kişileri bile geniş bir salonda toplayıp, yüz yüze konuşma imkanı versek, konuşma ilerledikçe orada bile anlaşmazlıklar, tartışmalar hatta kavgalar çıkabilecektir.

Yüz yüze bile durum böyleyken sosyal ağ gibi vücut dilimizi, mimiklerimizi kullanamadığımız, samimiyetimizi ses tonuyla karşıya hissettiremediğimiz sadece “buz gibi soğuk olabilen kelimelerle” irtibat kurmaya çalıştığımız platformlarda ise ister istemez yanlış anlaşılmalar, alınma ve kırılmalar olabilmekte hatta masum cümleler çok sert ve düşmanca algılanabilmektedir.

Yukarıda saydığımız tüm bu sıkıntıların oluşmaması için sosyal medya gruplarında bazı kuralların olması gereklidir.

Gruplarda gözlemlediğim sıkıntılar doğrultusunda siz değerli okuyucularıma faydalı olabilmesi için hazırladığım kurallar şunlardır:

Grup Kurmak:

1) Samimi olmadığınız kişileri “kendilerine ön bilgi verip izinlerini almadan” bir gruba eklemek doğru değildir.

2) Bir grup kurulduysa o grubun amacı, kuralları, yazışma saatleri, yazışma esasları ve yöneticileri belirlenmeli ve gruptaki kişilere tüm bu bilgiler verilmeli ve ilan edilmelidir.

Yazışma Saatleri:

3) Resmi bir kurumda çalışanlarla irtibat için kurulmuş gruplarda mesajlaşma saatleri mesai saatleriyle sınırlıdır. (Acil durumlar dışında bu saatler dışındaki yazışmalar kişileri rahatsız etmek anlamına gelmektedir.)

4) Resmi kurumlardan bağımsız sivil, genel katılımlı sohbet ve haberleşme gruplarında ise mesajlaşma saatleri genelde 08:00 – 22:00 arasıdır. (Acil durumlar dışında bu saatler dışındaki yazışmalar kişileri rahatsız etmek anlamına gelmektedir.)

Paylaşımlar:

5) Grup bir amaç doğrultusunda kurulduysa; grupta o amacın dışında yazışmalar yapmak, resim, video vb. paylaşmak uygun değildir.

6) Grupta selam verildiğinde bir kişinin selamı alması yeterlidir.

7) Aynı şekilde grupta paylaşılan doğum, hastalık, düğün, ölüm, atama, görevde yükselme gibi bir haber karşısında da tek bir kişinin tebrik etmesi, başsağlığı dilemesi ve hayırlı olsun demesi yeterlidir. Diğerlerinin grubu yüzlerce mesaja boğmamak adına, gruptan değil özelden duygu ve düşüncelerini muhatabına iletmesi gereklidir.

Rahatsız Edici Mesajlar Atmak:

8) “Hazır bir grup buldum, grup üyeleri isteseler de istemeseler de gruba atıp herkese göndermiş olurum. Tek tek herkese göndermekle kim uğraşacak” diye düşünüp grup kurallarına uymayan bilgi, belge, haber, video, Cuma, kandil ve bayram mesajı paylaşımları yaparak insanları mesaj bombardımanına tutmak; “bakalım kaç kişi paylaşacak, beğenecek, selamımı alacak” diye insanları grup içinde zor durumda bırakmak saygısızlıktır.

9) Bu tür mesajları gerçekten önemsiyorsanız grubu meşgul etmek yerine kişilere tek tek özelden ve ismiyle hitap ederek mesajınızı göndermek daha anlamlı olacak ve daha güzel bir etki bırakacaktır.

10) Yine aynı mantıkla “Hazır bir grup buldum, kendim için veya çevremdeki zor durumdaki insanlar için yardım, para, kıyafet, eşya toplayayım” diye düşünerek grupta paylaşımlarda bulunmak; ilgili resmi kurumlardan izin almadan yardım toplamak yasal olmadığı için hem başınızı ağrıtabilecek hem de gruptakileri rahatsız edebilecektir. Ayrıca yardım adı altında yapılan sahtekarlıkların varlığı, sizin hakkınızda da bir şaibe ve şüphe oluşturabilecektir.

11) Gerçekten yardım toplamayı önemsiyorsanız, tanıdığınız ve güvendiğiniz kişilere özelden isimleriyle hitap ederek yardım talebinizi iletmeniz daha verimli ve etkili olacaktır.

Yanlış ve Doğru Üslup:

12) Gruplarda ucu açık ve yanlış anlaşılma ihtimali olan cümleler kurulmamalıdır.

13) Muhatabınıza özelden yazma cesareti gösteremeyip, grupta kimi kastettiği belli olmayan bu sebeple herkesi itham altında bırakan cümleler sarf etmek yanlıştır. Mesela “Bu lafım sadece art niyetlileredir, onlar zaten kendini biliyor” gibi bir cümle gruptakilerin çoğunu rahatsız edecek, tartışmalara yol açabilecektir.

14) Bir partiyi ve liderini aşırı öven, yücelten ve neredeyse insanüstü bir varlık gibi günahsız hale getiren ancak beğenmediğiniz diğer partileri ise aşağılayan, hakaret eden, dinsiz ve hain gibi gösteren cümleler yazmak doğru olmadığı gibi; grupta farklı partilerden insanlar varsa kırılganlıklara hatta kavgalara yol açabilecektir.

15) Belli bir ırkı öven, yücelten ve diğer tüm ırkları aşağılık gören, gösteren yaklaşımlar da asla doğru değildir.

16) Bir grupta iki kişi kendi aralarındaki yazışmayı uzatmamalı, yazışmalar uzayacaksa özelden yapılmalıdır.

17) Sonrasında özür dilemek zorunda kalmamak için, güvendiğiniz bir insandan gelmiş bile olsa herhangi bir makale, bilgi ve haberi grupta paylaşmadan önce; kaynağını, doğruluğunu ve güvenilirliğini bizzat kendinizin araştırması sonrasında paylaşmanız gereklidir.

18) Grupta yaşı küçük olanların büyüklerine karşı daha saygılı bir üslup kullanmaları, azarlarcasına konuşmamaları ve kibar olmaları; büyüklerin bin bir sıkıntı, gün görmüşlük sonucu edindikleri tecrübelerden faydalanmaları gerekmektedir.

19) Aynı şekilde yaşı büyük olanların da yaşça küçük olanların mesajlarına, hemen alınmadan, kırılmadan ve küsmeden cevap verme olgunluğunu göstermeleri; bir yanlışlık varsa rencide etmeden uygun bir üslupla ve engin tecrübeleriyle yol yordam öğretmeleri gerekmektedir.

20) Gruplarda argo, küfür, hakaret, aşağılama, kin, nefret ve cinsel imalar içeren cümleler asla kullanılmamalı, gruptaki hanımefendilerin telefonlarını gruptan öğrenip sonrasında da özelden rahatsızlık verme gibi çirkin davranışlardan uzak durulmalıdır. Ahlaka aykırı bu söz ve eylemler hem edepli bir insana yakışmaz hem de yasal olarak başınızı ağrıtır.

Tepkisel Yaklaşımlar:

21) Gruplarda beğenmediğiniz yazılara paylaşımlara susmamak, tepki göstermek ve cevap vermek en doğal hakkınızdır. Ancak bunu yaparken yanlış üslup kullanmamalı ve haklıyken haksız duruma düşmemelisiniz.

22) Grupta yazılan herhangi bir konuya fevri bir şekilde, bir an önce cevap verme refleksiyle veya ne kadar zeki ve akıllı olduğunuz göstermek için ya da ben böyle dobra bir insanım diye düşünerek patavatsızca cevap yetiştirmeye çalışmamalısınız. Yazılanları öncelikle birkaç defa sakin bir şekilde tekrar okumalı ve hala cevap vermeniz gerektiğini düşünüyorsanız, edebinizi muhafaza ederek, uygun bir üslupla kırıp-dökmeden cevap vermelisiniz.

23) Bir konu hakkında siz gerçekten daha bilgili, daha doğru düşünüyor ve gerçekten de haklı olabilirsiniz. Ancak tüm bunlar insanları kırmanız, incitmeniz, kabalaşmanız için geçerli sebepler değildir. Haklıysanız hakkınızı doğru, güzel ve nazik bir şekilde savunmalı, asla kırıcı olmamalısınız. Şöyle ki;

• “Öyleyse, kendimi daha anlaşılır bir biçimde, şu şekilde ifade etmeye çalışayım …” demek yerine
• “Gruptaki herkes beni hep yanlış anlıyor, hiç kimse beni anlayacak kapasitede değil” demek

• “bu görüşün yanlış olduğunu düşünüyorum, şöyle ki …” demek yerine
• “böyle ırkçı yaklaşımlara mı kaldık” demek,

• “size kesinlikle katılmıyorum çünkü …” demek yerine
• “bu çağda bu nasıl kafa” demek,

• “bu konuda daha gayretli olalım ve haydi hep birlikte şunları yapalım …” demek yerine
• “zaten ne geldiyse başımıza hep bu tembel zihniyet yüzünden geldi” demek,

• “bu konudaki verilerim şunlardır …” demek yerine
• “konuşurdum ama grup karışır, zaten bazılarının kafası da basmaz” demek

gibi itham eden, yargılayan, küçük düşüren kelime ve sözler kullanmanız veya bu anlama gelen imalarda bulunmanız, kendinizi hep haklı diğer herkesi hep suçlu gören bir tavır sergilemeniz haklılığınızı ispatlamayacak aksine “maksat üzüm yemek değil bağcıyı dövmek” gibi olacak ve bu üslup hatalarınız birçok insanı üzmenize, kalplerini kırmanıza, birçok yeni tartışmayı başlatmanıza ve kavgalara sebep olacaktır.

Kişileri Değiştirmeye Çalışmak:

24) Unutmayınız ki herhangi bir grupta yazılacak 10 satır yazı, paylaşılan bir makale, bir video sayesinde kimsenin karakterinin veya fikrinin tam zıt yönde değiştiği, mesela A partisinden B partisine geçtiği veya fikirsel olarak dönüşüme uğradığı yaşanmış veya görülmüş bir şey değildir. Bu sebeple insanları dönüştüreceğim diye sürekli yazılar göndererek, uğraşarak ve zıtlaşarak grubu rahatsız etmek, boşa kürek sallamak olacağı için doğru değildir.

25) Gruptaki beğenmediğiniz, kabul etmediğiniz bir fikir karşısında; iğneleyici ve küçümseyici olmayan tatlı bir üslup kullanmak, muhatabınız anlamıyor ve sözü uzatıyorsa, tartışmayı gruptan devam ettirmek yerine özelden konuşmaya devam ettirmek doğru olan davranış şeklidir.

Gruptan Ayrılmak:

26) Grupta yazılan bir kelimeyi, cümleyi, paylaşımı yanlış anlamış olabilirsiniz. Bu sebeple kızmada ve küsmede aceleci olmamalı, tartışmaya girmemeli, küsüp-kızıp hemen grubu terk etmemelisiniz.

27) Herhangi bir sebepten gruptan ayrılmanız gerekiyorsa, gruptan ayrılmadan önce, ayrılma nedeninizi kibarca ifade etmeniz, vedalaşmanız, sonrasında ayrılmanız doğru olacaktır.

İnanç ve İdeal Birliği:

Özellikle aynı inanç ortak paydasında buluşan kişilerin veya dostların bulunduğu gruplarda, bu kişilerin:

28) Grupta iman, ibadet, ilim, tefekkür, zikir yönünde aşk ve şevk artıracak paylaşımlar yapmaları,

29) Birbirlerini daha çok sevmeye, muhabbete vesile olacak bilgi, hatıra ve fotoğraflar paylaşmaları.

30) Birbirlerinin, evlatlarının, yakınlarının doğum, düğün ve ölüm gibi önemli günlerini hatırlatıp birbirlerine destek olmaya, sahip çıkmaya vesile olmaları,

31) Kırgınlıklara yol açan siyasi konular yerine grubun içeriğine uygun önemli haberleri, ilmi yazıları paylaşmaları,

32) Görevleriyle ilgili sahada yaşadıkları zorlukları paylaşıp birbirlerinden destek ve güç almaları,

33) Şahıslarının, ailelerinin, çocuklarının, ümmetin ve 8 milyar insanlığın ihtiyacına yönelik ufuk açıcı yerel, ulusal ve uluslararası ilmi, bilimsel projeler, ortak etkinlikler, çalışmalar organize edebilmek için fikirlerini paylaşmaları ve bu doğrultuda somut adımlar atıp tüm insanlığa fayda üretebilmeleri beklenir.

Yukarıda yazdığım 33 maddeye uygun davranmak sosyal medyadaki grupları doğru amaçla ve doğru şekilde kullanmaya vesile olacak, küskünlük, kırgınlık ve kavgaları en aza indirecek, kişilerin grubu terk etmelerini azaltacak, vaktin çok kıymetli olduğu günümüzde vakitlerimizi zayi etmemiş ve gruplardaki verimi artırmış olacaktır.

Selam ve dua ile..

Süleyman ÇAKMAK

instagram.com/suleymancakmak
twitter.com/suleymancakmak
facebook.com/ssuleymancakmak
youtube.com/suleymancakmak

12,476 toplam ziyaretçi, 5 bugünkü ziyaretçi